秦皇岛召开全市未成年人思想道德建设工作会议

Новае царства
Кра?на	Старажытны Ег?пет
Стал?ца	каля Мемф?с каля Pi-Ramesses[d] каля Ф?вы каля Амарна каля Ф?вы
Дата пачатку	каля 1550 да н.э.
Дата заканчэння	1070 да н.э.
Медыяфайлы на В?к?схов?шчы

百度 　　菲亚特克莱斯勒通过与广州汽车的合资公司销售“菲亚特”和“Jeep”品牌汽车。

Новае царства — эпоха найвышэйшага роскв?ту старажытнаег?пецкай дзяржа?насц?, вядомая найбольшай колькасцю помн?ка?, як?я склал? асно?ную частку спадчыны цыв?л?зацы? фараона?, падданым? як?х з’я?лял?ся 20 % сусветнага насельн?цтва. Новае царства — перыяд к?равання трох вял?к?х дынастый — XVIII, XIX, XX.

Храналаг?чныя рамк? эпох? вызначаюцца 1550—1069 гг. да н.э. Новае царства прыйшло на змену II пераходнаму перыяду — часу г?старычнага заняпаду Старажытнага Ег?пта ? заваявання кра?ны сем?цк?м? народам? г?ксоса?, — ? папярэдн?чала III пераходнаму перыяду. Заснавальн?кам Новага царства бы? фараон Яхмас I.

Адна?ленне незалежнасц? Ег?пта

Унутраная нестаб?льнасць у канцы XII дынасты?, звязаная з адсутнасцю ? вял?кага цара Аменемхета III добрага пераемн?ка, прывял? да ф?налу ? развалу Сярэдняга царства. Пал?тычны раскол да? магчымасць захап?ць Ег?пет грозным качэ?н?кам-г?ксосам к 1770 году да н.э. Як ? ? часы I пераходнага перыяду, асно?ная маса бедства? лягла на Н?жн? Ег?пет, што дазвол?ла ?мацаваць свае паз?цы? ф?ванскаму княству. Цары XVII ф?ванскай дынасты? Таа I ? Таа II разгортваюць ваеннае супрацьстаянне г?ксоск?м фараонам ? аб’ядно?ваюць вакол сябе земл? Верхняга Ег?пта. Пераемн?ку Секененры Таа II Камесу (1555—1552 гг. да н.э.) удалося зламаць с?лы г?ксоса?, у вын?ку чаго, пасля зацятай барацьбы пераемн?к Камеса Яхмас I ск?ну? г?ксоскае ярмо з по?начы, ста?шы заснавальн?кам XVIII ег?пецкай дынасты?. Яхмес I узя? стал?цу г?ксоса? Аварыс, а пасля трохгадовай аблог? ? 1549 годзе да н.э. пазбав?? ?х апорнага пункта ? Палесц?не — горада Шарухены.

Стварэнне ?мперы?

Войны Яхмеса I яшчэ не набыл? выя?лены заваявальны характар, бо был? нак?раваны на ?сталяванне бяспек? на па?днёвай ? па?ночнай межах. Яго пераемн?к?, як?я мел? магутную высокаэфекты?ную арм?ю, пачал? праводз?ць экспанс?ян?сцкую знешнюю пал?тыку. Спадчынн?кам Яхмеса I бы? яго сын Аменхатэп I (Джэсеркара), рэгенткай пры як?м была яго мац?, Яхмес-Нефертары. Гэту царскую пару ? пазнейшыя часы пачал? абага?ляць, як заснавальн?ка? вял?кага Ф?ванскага некропаля ? прабацько? XVIII дынасты?. Пры Аменхатэпе I усталявал?ся дзяржа?ныя межы, як?я адпавядал? часу к?равання Сенусерта III (XII дынастыя). Пакольк? Аменхатэп памёр, не пак?ну?шы спадчынн?ка?, Яхмес-Нефертары ?звяла на прастол мужа сваёй дачк? Мутнефрэт Тутмаса I.

Тутмас I (Аахеперкара) разгарну? маштабныя заваявальныя дзеянн?. Пасля паспяховага наступлення ? час нуб?йскай кампан??, войск? Тутмаса I адправ?л?ся на по?нач, у Пярэднюю Аз?ю, рабуючы Палесц?ну ? С?рыю. Ег?пецкая арм?я ?першыню дасягае хурыцкай дзяржавы М?тан? на Е?фраце, як? яны назвал? ?Перавернутай вадой?. Адна?ленне Тутмасам I уплыву Ег?пта на Бл?зк?м Усходзе ? цэлым своеасабл?ва адб?лася ? на пахаванн? фараона: ён бы? першым пахаваны ? Дал?не царо?. Новае царства не было перыядам буда?н?цтва царск?х п?рам?д, у сувяз? са зменам? ? рэл?г?йна-пам?нальных уя?леннях (гл. Дал?на царо?, Дал?на царыц).

Фараоны XVIII дынасты? ператварыл? Ег?пет у найбагацейшую ? вядучую ?мперыю таго часу. У час к?равання знакам?тай царыцы Хатшэпсут (Мааткара-Хенеметамон) завяршылася адраджэнне дзяржавы. Яна пашырыла межы царства, асаб?ста ?значал??шы адз?н з пахода?, займалася акты?най буда?н?чай дзейнасцю (пам?нальны храм у Дэйр-эль-Бахры, пабудовы ? Карнаку ? ?нш.). Пры двары царыцы працавал? таленав?тыя дзеячы. Да ?х аднос?цца, напрыклад, дойл?д ? вярхо?ны саветн?к Хатшэпсут Сененмут.

Пераемн?к царыцы, яе пасынак, маленства якога ? прывяло Хатшэпсут да прастола, Тутмас III (Менхепера), ста? найвял?кшым ег?пецк?м вая?н?ком, ствары? ?мперыю ад Па?ночнай С?ры? да V парога Н?ла, перамог у 17 ваенных паходах на по?начы ? на по?дн?, пацясн??шы моцныя дзяржавы Бл?зкага Усходу, уключаючы М?тан? ? Вав?лон?ю. У 1468 г. да н.э. Тутмас III перамог у б?тве пры Мег?да, дзе разб?? каал?цыю с?ра-палесц?нск?х князё? на чале з к?ра?н?ком Кадэша, як?я па?стал? супраць яго. Тутмаса III пара?но?ваюць з найвыдатнейшым? палкаводцам? старажытнасц?, называючы яго ?Напалеонам Старажытнага свету?.

Апагей магутнасц? ? славы Ег?пта — к?раванне ?сонечнага? Аменхатэпа III (Небмаатра), пры як?м незвычайных вышынь дасягаюць дыпламатычныя аднос?ны з суседн?м? дзяржавам? ? мастацтва, у прыватнасц? — скульптура ? арх?тэктура (Луксорск? храм, рэштк? г?ганцкага пам?нальнага храма ? ?нш.).

Крах XVIII дынасты?, рэформы Эхнатона

Паводле ег?пецкай рэл?г?йнай дактрыны, бог-бацька фараона за?сёды прысутн?ча? з ?м на поле б?твы. Пасля кожнага пераможнага паходу цары даравал? храмам Амона, Ра, Птаха ? ?ншых баго? вял?зныя багацц?, у якасц? падзяк? за паспяховую вайну. Гэта прывяло пад канец к?равання Аменхатэпа III росту ?плыву жрацо? ? ?х умяшання ? пал?тыку ? рашэнн? царскага двара. Аднак узмацненне магутнасц? храма? Амона непако?ла яшчэ Тутмаса IV, бацьку Аменхатэпа. У ?х проц?вагу ён акты?на высо?ва? культ сонечнага бажаства, пра што сведчаць ?Стэла сну? каля Вял?кага сф?нкса, прысвечаная Харэмахету, трыадз?наму сонцу, як бацьку фараона, ? г?ганцк? абел?ск Ра ? Карнаку (уладанн? Амона). Паступова папулярнасць культу сонца дасягнула такога размаху, што пераемн?к Аменхатэпа III Аменхатэп IV (Неферхепрура-Уаенра) высуну? на пярэдн? план адз?н з аспекта? сонечнага бажаства — бачнага дыска Атона. Гэты рэзк? крок суправаджа?ся закрыцём мноства храма? па ?с?м Ег?пце, разгонам жрацо? ? пераводам ?х незл?чоных багацця? у царскую казну. Не?забаве фараон змян?? сваё ?мя на Эхнатон (?Карысны Атону?). Рэл?г?йная рэвалюцыя паклала канец вял?кай ?мперы?. Эхнатон усталява? жорстк? тэрор, ад якога пакутавал? як прыдворныя, так ? просты народ. Казна спусцела, Ег?пет страц?? ранейшыя м?жнародны ?плы?, кра?на апынулася ? стане глыбокага ?нутранага крыз?су. Эхнатон страц?? ус?х надзейных ? моцных саюзн?ка? у Пярэдняй Аз??, з як?м? яго бацька падтрымл?ва? дыпламатычныя аднос?ны.

Фараон-ератык памёр на 17-м годзе к?равання, пак?ну?шы прастол сваёй жонцы-суправ?цельн?цы Неферц?ц? (Нефернеферуатон). Яна к?равала нядо?га ? памерла, пак?ну?шы трон малалетняму пасынку Тутанхатону ? жрацу-саветн?ку Эе.

Л?таратура

• Beckerath, J. von. Chronologie des ?gyptischen Neuen Reiches. Hildesheim, 1994 (Hildesheimer ?gyptologische Beitr?ge, 39). ISBN 3-8067-8132-X
• Петер Элебрахт ?Трагедия пирамид: 5000 лет разграбления египетских усыпальниц? (перевод с немецкого) О. И. Павловой, Москва, издательство ?Прогресс?, 1984 года./Peter Ehlebracht ?Heltet die Piramiden Fest! 5000 Jahre Grabraub in Agypten? Dusseldorf — Wien, 1980, Econ Verlag.

Спасылк?

• На В?к?схов?шчы ёсць медыяфайлы па тэме Новае царства (Ег?пет)
• Общество Древнего Египта в период Нового царства // История Древнего Востока. Т. 2.— М., 1988.
• Нараджэнне царыцы Хатшэпсут. Тэксты з Дэйр эль-Бахры.
• Ег?пецкая арм?я часо? Новага царства. Арх?вавана 28 верасня 2018.
• Г?сторыя XVIII дынасты?